کارشناس مسائل بین الملل: انگلیس نقش آمریکا را در برجام بازی می نماید - سفر به روسیه

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، محسن جلیلوند، استاد دانشگاه علامه و کارشناس مسائل بین الملل در مصاحبه با رادیو گفت وگو اظهار کرد: مکانیزم ماشه یک اصطلاح ژورنالیستی است و در خود برجام چنین اصطلاحی وجود ندارد و این دقیقا ساز و کار حل اختلافات است که در متن برجام وجود دارد. در بند 36 برجام آمده است که اگر اختلافی در اجرای مفاد برجام پیدا شود، هر یک از اعضای 1+5 می توانند به یک کمیسیون مشترکی ارجاع دهند، این کمیسیون مشترک معمولا در سطح فعلی یعنی معاون وزیر خارجه است، این کمیسیون 15 روز زمان خواهد داشت که این موضوع را آنالیز و رای خود را صادر کند.

وی اضافه کرد: البته این 15 روز قابل تمدید است، اما با اجماع تمام اعضاء، یعنی اگر یکی از اعضا نپذیرد، قابل تمدید نیست. اگر موضوع فیصله پیدا نکرد، به وزیران خارجه ارجاع می شود و آنها نیز 15 روز وقت دارند که موضوع را تائید نمایند، اگر طی 15 روز به نتیجه نرسیدند، در اینجا هم زمان قابل تمدید است اما با اجماع سایر وزرای خارجه. اگر هر یک از اعضای شاکی بخواهند می توانند یک هیات مشورتی متشکل از سه عضو تشکیل می دهند و هر یک از طرف های دیگر به اضافه طرف سوم که آنها می توانند ظرف 15 روز یک مصوبه الزام آور صادر نمایند که البته این فرایند نباید بیشتر از 30 روز طول بکشد.

استاد روابط بین الملل ادامه داد: کمیسیون مشترک در کمتر از 5 روز نظریه مشورتی را آنالیز می نماید، در صورتی که عدم پایبندی اساسی یکی از اعضاء ثابت شود، موضوع به شورای امنیت ارجاع می شود. در اینجا ماده 37 می گوید اگر موضوع به شورای امنیت برود، شورای امنیت باید درباره تداوم لغو تحریم ها رای گیری کند، این خیلی نکته حقوقی اساسی است. چنانچه شکایت نامه فوق الذکر ظرف سی روز از تاریخ به ابلاغ و تصویب نرسد، مفاد سابق قطع نامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد مجددا اعمال خواهد شد و تمامی تحریم هایی که در قطع نامه های شورای امنیت بوده، دوباره برمی شود.

محسن جلیلوند گفت: همچنین در برجام اشاره شده چنانچه تحریم ها جزیی یا کلی علیه ایران مجدد فعال شود، ایران این امر را زمینه ای برای توقف کلی یا جزئی تعهدات خود وفق این برجام قلمداد خواهد نمود. لذا اصطلاح ژورنالیستی مکانیزم ماشه در بند 36 و 37 برجام دیده شده است. از طرفی جمهوری اسلامی پنج گام کاهش تعهدات برجامی که برداشته است، طبق اواخر بند 37 است. در این میان اگر یکی از اعضا طی یک قطع نامه لغو تحریم های قبلی را مطرح کند، اگر این قطع نامه توسط آمریکا وتو شود، تحریم های گذشته مجددا برمی شود. اینجاست که ژورنالیست ها از اصلاح مکانیزم ماشه استفاده می نمایند. چون آن تحریم ها تعلیق شده و لغو نشده است.

وی اضافه کرد: من سال ها قبل اشاره نمودم که اروپایی ها در نهایت کنار آمریکا قرار خواهند گرفت و آمریکا چتر امنیتی، مالی و سیاسی روی اروپا دارد. آمریکا فرانسه را از دست آلمان نازی آزاد کرد و آلمان را با پول آمریکایی ها ساختند. از طرفی چرچیل گفته بود، اگر بخواهیم بین آمریکا و اروپا یکی را انتخاب کنیم، مطمئنا آمریکا را انتخاب خواهیم کرد. بنابراین تصور این که اروپایی ها جلوی آمریکا بایستند، حالا به دلایل مالی، امنیتی و ترس از پناهندگی و کشته شدن سربازانشان خیلی جایی ندارد، چون آنها به سمت آمریکا میروند.

استاد روابط بین الملل دانشگاه اظهار کرد: از همان ابتدا گفتم به اروپا نباید خیلی امید بست، چون آنها در سطحی نیستند که بخواهند در مقابل آمریکا بایستند و بخواهند کاری بنمایند. البته نه این که اروپایی ها نخواهند مقابل آمریکا بایستند، بلکه نمی توانند. به طور طبیعی هژمون آمریکا روی آنها زیاد است. لذا فکر نمی کنم کار ما با اروپایی ها به جایی برسد. ضمن این که به طور غیررسمی می گویم قرار بر این است که لغو تحریم ها تمدید خواهد شد تا زمان انتخابات آمریکا برسد و بعد از آن ببینیم چه پیش آید. اگرچه کافی است که آمریکایی ها به انگلیسی ها فشار بیاورند و از آنها بخواهند اجماع درباره لغو تحریم ها را قبول ننمایند، وقتی انگلستان قبول نکند، اجماع شکسته شده و به شورای امنیت می رود. چنان چه که آقای بوریس جانسون هم اشاره نمود که ما باید توافق برجام را با توافقی که ترامپ می خواهد جابه جا کنیم. بنابراین تصور می کنم انگلستان نقش آمریکا را در برجام بازی می نماید و به محض اینکه آمریکایی ها بخواهند می توانند این اجماع را به هم بزنند و خواستار بازگشت مجدد تحریم های قبلی علیه جمهوری اسلامی شوند.