نقشه باستان شناسی کشور تا 100 سال دیگر هم تدوین نمی گردد - سفر به روسیه

بنیان نقشه باستان شناسی کشور نیازمند اجرای برنامه های آنالیز و شناسایی باستان شناسی است و محوطه های باستانی باید شناسایی شوند تا بتوان آن ها را در نقشه باستان شناسی آورد.

کوروش روستایی، رئیس پژوهشکده باستان شناسی با بیان این مطلب گفت:

یکی از موضوعات باستان شناسی که طی دو دهه اخیر بارها مورد بحث قرار گرفته است و زمانی نیز حتی مجلس شورای اسلامی آن را پیگیری می کرد، موضوع نقشه باستان شناسی کشور است.

وی اضافه نمود:

تصور نادرستی که در خصوص نقشه باستان شناسی کشور وجود دارد این است که نقشه باستان شناسی در دو، سه یا در نهایت تا چند سال آینده آماده خواهد شد؛ در حالی که نقشه باستان شناسی ایران تا چند ده سال دیگر نیز تکمیل نخواهد شد. در واقع با این روند کندی که هم ­اکنون در آنالیز­ های باستان ­شناسی داریم، باید گفت نقشه باستان­ شناسی کشور صد سال دیگر نیز تکمیل نخواهد شد.

روستایی، بنیان نقشه باستان شناسی کشور را اجرای برنامه های آنالیز و شناسایی باستان شناسی دانست و توضیح داد:

در واقع نقشه باستان شناسی از برنامه های آنالیز و شناسایی باستان شناسی تغذیه می گردد و محوطه های باستانی باید شناسایی شوند تا بتوان آن ها را در نقشه باستان شناسی آورد. طبق آمار، سالانه حدود 20 تا 30 برنامه آنالیز و شناسایی در کشور انجام می گردد و این عدد بسیار ناچیز است.

او در شرح این مطلب اظهار کرد:

آنالیز باستان شناسی برنامه ای میدانی است که در برترین حالت شاید بتوان طی یک فصل کاری 30 تا 40 روزه، مساحتی 50 تا 60 کیلومتر مربعی را پوشش داد و مجموع محدوده ای که طی آنالیز های سال های اخیر پوشش داده شده نسبت به مساحت کشور بسیار اندک است.

رئیس پژوهشکده باستان شناسی گفت:

مشکل دیگر اینجا است که بسیاری از برنامه های آنالیز و شناسایی که طی دهه های گذشته صورت گرفته فاقد دقت کافی در پیمایش منظره بوده اند در نتیجه نمی توان ادعا کرد که آن منطقه از نظر باستان شناسی به طور کامل شناسایی شده است .البته طی چند سال اخیر تلاش هایی شده که کنترلی بر دقت آنالیز های باستان شناسی اعمال گردد، ولی هنوز تا کیفیت درخور فاصله داریم.

رئیس پژوهشکده باستان شناسی توضیح داد:

غیر از برنامه های میدانی باستان شناسی با ماهیت اضطراری، مانند کاوش های نجات بخشی و برنامه های تعییین عرصه، اولویت باستان شناسی کشور باید آنالیز باستان شناسی باشد. باید دقت کرد که با توجه به روند فزاینده توسعه های شهری، روستایی، معدنی، عمرانی و... هرچه در این زمینه کوتاهی کنیم محوطه های بیشتری نابود خواهند شد؛ ولی اگر آن محوطه ها شناسایی شوند، می توان برنامه های حفاظتی برای آن ها اندیشید.

روستایی در انتها خاطرنشان ساخت:

پژوهشکده باستان شناسی از ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان ها این انتظار را دارد که اولویت خود را بر اجرای برنامه های آنالیز و شناسایی باستان شناسی بگذارند.