مقاومت آمریکا در برابر اخراج از عراق با تحرکات در مناطق سنی نشین - سفر به روسیه

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، چندی پیش مجلس عراق با حضور بیش از 170 نماینده مجلس نشستی فوق العاده برگزار کرد که در آن موضوع اخراج نیروهای نظامی خارجی از این کشور مورد آنالیز نهاده شد.

با تصویب این طرح در مجلس، دولت موظف شد که درخواست یاری خود از ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش را فسخ نموده، برای جلوگیری از استفاده آنها از حریم هوایی، زمینی و دریایی اقدام کند، به وسیله وزیر خارجه فوراً از آمریکا به دلیل تجاوزات و نقض خطرناک امنیت و حاکمیت عراق به سازمان ملل و شورای امنیت شکایت کند و در نهایت تحقیقات را در بالاترین سطوح برای شناخت ابهامات حمله هوایی آمریکا و آگاه کردن مجلس نمایندگان از نتایج آن طی هفت روز از تاریخ این قانون انجام دهد.

این اتفاق مهم واکنش های متفاوتی را در عراق و همچنین در بین مقامات آمریکایی به همراه داشت.

مقامات آمریکایی از برخورد محتاطانه تا تهدید به تحریم های سخت را در پیش گرفتند و اقدامات خود را در دو حوزه آشکار و پنهان دنبال نموده و می نمایند.

در بعد آشکار می توان گفت که اقدامات دیپلماتیک در حال اجرا است و از رئیس جمهور تا وزارت خارجه و مقامات نظامی این کشور کوشش دارند مانع از تحقق آن چه خواست دولت، مجلس و مردم عراق است بشوند و تا جای ممکن حجم و تعداد نیروهای خارج شونده از عراق را تقلیل دهند.

جرقه های یک توطئه آمریکایی همزمان با تأییدها و تکذیب ها

در بعد سیاست پنهان اما ماجرا تفاوت های زیادی دارد. در این بخش تحرکات آمریکایی بلافاصله قابل رویت نبوده و از نشانه های موجود می توان به آن چه در ذهن طرف آمریکایی می گذرد تا حدودی پی برد.

پس از مصوبه مجلس، رویکرد آمریکا به مناطق سنی نشین و کردنشین جدی تر شده و علاوه بر بغداد با صلاح الدین، نینوا و الانبار روابط خود را دنبال می نماید. در اربیل نیز توسعه روابط سیاسی و نظامی با سرعت بیشتری پی گرفته می شود.

همین امر باعث تحرکاتی در شمال عراق شده که یکی از بارزترین آنها نشست رهبران اهل سنت در ابوظبی بود، نشستی که با حضور افرادی مانند محمد الحلبوسی، رئیس مجلس عراق و جمال الکربولی، رهبر حزب الحل و احمد الجبوری، استاندار صلاح الدین و سعد البزاز، نماینده سابق مجلس عراق و بعضی دیگر از شخصیت های صاحب نفوذ اهل سنت عراق برگزار گردید، نشان می دهد که آمریکایی ها بار دیگر در کوشش جهت پیاده سازی سناریوی تجزیه طایفه ای عراق هستند.

اگرچه بعضی مقامات اهل سنت این موضوع را تکذیب نموده و برگزاری نشست را زیر سوال بردند اما اظهارات دیوید شنکر، دستیار وزارت خارجه آمریکا در امور خاورمیانه نشان داد که این نشست ها در حال برگزاری است.

دیوید شنکر کمی بعد از سال نوی میلادی به اربیل پرواز کرد تا با مقامات ارشد کُرد مصاحبه کند. او سپس به دبی رفت و با محمد الحلبوسی رئیس سنی مجلس عراق دیدار کرد. حلبوسی پس از دیدار با شنکر، دیدار هایی با مقامات اماراتی و رهبران برجسته سنی در روزهای 9 و 10 ژانویه داشته است .

البته نقش آفرینی مخرب امارات در عراق مسبوق به سابقه است به طوریکه که بعضی شخصیت های سیاسی عراق همچون عزت الشابندر از نقش منفی امارات در دامن زدن به تنش های داخلی این کشور پرده برداشته بودند.

از سوی آمریکا نیز طرح ایجاد اقالیم سنی جدید نبوده و در گذشته در سطح نظریه دنبال شده است.

ایجاد اقلیم ها در عراق، طرحی جدید؟

سابقه طرح ایجاد اقلیم سنی نشین به سال 2007 میلادی باز می شود که در آن جو بایدن، نامزد کنونی دموکرات ها برای ریاست جمهوری آمریکا آن را پیشنهاد نموده بود اما در دوره مسئولیت خود در زمان اوباما به دلیل مسائلی از جمله حمله داعش و احتمال قدرت گیری این گروه تروریستی و به خطر افتادن موجودیت متحدان آمریکا در جنوب خلیج فارس به این طرح پرداخته نشد .

اما این پروژه با طرح اخراج نیروهای آمریکایی از عراق مجدداً کلید خورد.

در این راستا واثق الهاشمی کارشناس امور استراتژیک عراق اظهار می دارد که: زمزمه ها و اشاره های گروه های سیاسی سنی درباره ایجاد یک اقلیم سنی با هدف اعمال فشار برای تجدیدنظر در مسئله حضور نظامیان آمریکایی در عراق است.

آنچنان که یکی از مقامات شیعه عراقی به میدل ایست آی گفته است کوشش برای اخراج آمریکا از عراق جان تازه ای به طرح ایجاد اقلیم سنی نشین بخشیده است. وحدت در عراق دیگر اولویت اصلی برای آمریکا نیست. اگر آمریکا در خصوص حفظ حضور در عراق به بن بست برسد به شدت به دنبال اجرای این طرح خواهد بود.

منابع این نشریه گفته اند نمایندگان سنی بعد از عدم شرکتشان در جلسه مجلس عراق برای تصمیم گیری در خصوص اخراج نیروهای آمریکا از عراق، به اربیل و امان پایتخت اردن رفتند و با مقامات آمریکایی در خصوص گزینه های موجود مصاحبه کردند.

همچنین درباره محدوه طرح نیز ذکر شده که این طرح از استان الانبار شروع می شود که بعداً استان های نینوا، صلاح الدین و بخش هایی از دجله هم به آن اضافه می شود. اقلیم مورد نظر ابتدا بر اساس مفاد قانون اساسی عراق ایجاد می شود چرا که ایجاد چنین اقلیم هایی را مجاز دانسته و اقلیم کردستان بر همین اساس تاسیس شد.

ایجاد اقلیم قانونی یا غیرقانونی؟

حق ایجاد اقلیم در مناطق مختلف عراق در قانون اساسی ذکر شده است.

بر اساس بند دوم ماده 114 قانون اساسی، مناطق جدیدی را که براساس احکام آن تشکیل می شود به رسمیت می شناسد.

همچنین طبق ماده 116 قانون اساسی: هر استان یا بیشتر با درخواست برگزاری همه پرسی با یکی از دو شیوه حق تشکیل یک منطقه را دارند. 1 ـ درخواست یک سوم اعضای یکی از شوراهای استانی که خواهان تبدیل به منطقه است. 2 ـ درخواست یک دهم از نمایندگان هر استان که خواهان تبدیل به منطقه است.

بر این اساس می توان گفت که از نظر قانونی چنین چیزی خلاف قانون نیست اما باید گفت که در شرایط فعلی که عراق دچار بحران های متعدد از جمله مبارزه با تروریسم داعش، فرسودگی شدید زیرساخت ها و احتیاج به ایجاد ثبات سیاسی و امنیتی برای رسیدگی به شرایط مالی کشور و همچنین توطئه خارجی برای تسلط بر بعضی مناطق عراق شده است، احتیاج به حفظ یکپارچگی و وحدت در این کشور بیش از هر زمان دیگری احساس می شود.

نویسنده: علی حیدری، کارشناس مسایل عراق