سماوری که ساز می زد! - سفر به روسیه

سفر به روسیه- بهاره خسروی: با توجه به تلفظ سخت کلمه سماور برای عوام، گفتن حمام برنجی راحت تر بود. به همین دلیل آنها به سماور حمام برنجی می گفتند. تا اینکه در دوره قاجار و صدارت امیرکبیر صنعتگران به ساخت و فراوری سماور تشویق شدند. البته سماور چند سال بعد از قتل امیرکبیر در میان ما ایرانی ها ارج و قرب یافت و هنوز هم با گذشت چندین قرن از حضورش در ایران پای ثابت خاطرات مشترک چندین نسل است.

سماور از همان زمان ورودش به ایران ماجراها و اتفاقات جالبی رقم زد. یکی از این ماجراها حکایت ساز زدن سماور قمرالسطنه دختر فتحعلی شاه است. قمرالسطنه همسر میرزا حسین خان سپهسالار صدراعظم ناصرالدین شاه، بود. قمر و همسرش هیچ اولادی نداشتند، اما در عوض ثروت فراوانی داشتند که به واسطه آن سرگرمی های زیادی در خانه فراهم می کردند.

یکی از این سرگرمی ها ساز زدن سماور روسی قمرالسطنه برای مهمانان خانه بود. وقتی آب در این سماور به جوش می آمد، در اثر خروج بخار آب صدایی ایجاد می شد و مردم فکر می کردند سماورساز می زند. قمرالسلطنه وقتی مهمانی داشت، خواجه زرنگی را که خوب می دانست به اصطلاح چطورساز سماور را کوک کند که تا آخر مجلس ساز بزند، مأمورساز زدن سماور نموده بود.

البته حسادت خانم های قجری کار و کاسبی این سماور ساززن را کساد کرد. در یکی از مهمانی ها عده ای از خانم ها به سبب این که ساز حرام است، بنابراین سماور ساززن هم حرام است، مجلس را ترک کردند و به این ترتیب استفاده از این سماور را ممنوع اعلام کردند.