شناخت بچه ها ADHD و نحوه رفتار با آنها - سفر به روسیه

اختلال کم توجهی - بیش فعالی (ADHD) فقط مربوط به این موضوع نمی باشد که کودک مبتلا به ADHD علائمی مانند بی قراری، پرحرفی و بی توجهی را از خود نشان دهد. علاوه بر این علائم، ممکن است کودک دچار اضطراب شدید گردد. شاید عدم تمرکز کودک به حدی عمیق گردد که نتواند افکار خودش را نیز کنترل کند. سپس بعد از گذشت سال ها که این دسته از بچه ها را در خانه یا مدرسه تنبیه نموده ایم، آن ها به افرادی خشمگین و افسرده تبدیل خواهند شد.

بر اساس تحقیقات، این دسته از بچه ها نسبت به ناکامی ها و شکست های فردی، حساس و آسیب پذیر می باشند. از این رو جملاتی مانند هرگز پیروز به انجام این کار نخواهم شد یا من خیلی احمقم را با خود تکرار می نمایند.

اگر کودکی مضطرب باشد، این شرایط بدتر خواهد شد. تحقیقات نشان داده اند که اختلالات اضطرابی در بچه ها مبتلا به ADHD بسیار شایع بوده و 40 تا 50 درصد این بچه ها از این اختلالات رنج می برند. زمانی که چنین کودکی مشاهده می نماید که اطرافیان، وی را به خاطر رفتارش سرزنش می نمایند، نسبت به رفتارهایش دچار اضطراب شده و از قرار دریافت در موقعیت ها یا شرایطی که موجب این احساس شوند، اجتناب خواهد نمود. بنابراین، به خاطر گفته های دیگران، دچار افکار منفی نسبت به خودش می گردد.

امکان دارد که افکار منفی از کنترل خارج شوند. به طور کلی، بچه ها مبتلا به ADHD خودشان دچار عدم تمرکز می باشند و اگر نمی توانند رفتار های بیرونی را مدیریت نمایند، این احتمال وجود دارد که نتوانند اتفاقات درون ذهن شان را نیز مدیریت نمایند. همه ما گاهی افکاری مزاحم به ذهن مان خطور نموده که آن ها را به هر طریقی از خود دور می کنیم. به گفته محققان، بعضی از بچه ها مبتلا به ADHD قادر به انجام این کار نمی باشند. این بچه ها با افکار منفی درباره توانایی ها یا امید های شان به ستوه آمده اند. ذهن شان به آن ها می گوید که شکست خواهند خورد و آن ها نمی توانند به راحتی این نوع افکار را از خود دور نمایند.

علائم بچه ها ADHD چیست؟

تمام بچه ها همواره با توجه کردن، گوش دادن، دنبال کردن راهنمائی ها، نشستن و منتظر ماندن برای اینکه دوباره در بازی خاصی نوبتشان گردد، مشکل دارند. ولی برای بچه ها مبتلا به ADHD، این شرایط سخت تر است و بروز رفتار هایی این چنینی در آن ها به مراتب بیشتر اتفاق می افتد. بچه ها ADHD ممکن است یک، دو یا هر سه علامت از علائم زیر را داشته باشند:

• بی توجهی: بچه های که بی توجه هستند و به راحتی حواسشان پرت می گردد، با تمرکز و توجه بر روی وظایفشان مشکل دارند. آنان ممکن است بخوبی به راهنمائی های دیگران خوب گوش ندهند، اطلاعات مهم در خصوص موضوعی را فراموش نمایند و ممکن است کاری را که آغاز نموده اند به خاتمه نرسانند. آن ها ممکن است بیش از حد به خیال پردازی و پرداختن به افکار پوچ مشغول شوند، حواس پرت یا فراموشکار بنظر برسند و راستا دنبال کردن فعالیت هایشان را دست بدهند.
• بیش فعال: بچه ها بیش فعال، بی قرار و مضطرب بوده و به راحتی خسته می شوند. آن ها ممکن است با نشستن در یکجا یا ساکت بودن در شرایطی که ضروری است، مشکل داشته باشند؛ بر سر انجام یکسری کار ها یورش ببرند و اشتباهات بدی انجام دهند؛ در شرایطی که نباید، ورجه وورجه نمایند و خودشان را تا حد زیادی خسته نمایند و دیگران را با کارهایشان کلافه نمایند.
• غیر قابل پیش بینی: بچه ها با رفتار های غیر قابل پیش بینی، بدون کوچکترین فکری اقدام به انجام کاری می نمایند؛ آن ها اغلب به میان صحبت دیگران می پرند، دیگران را چنگ می زنند یا هول می دهند و منتظر ماندن را بسیار سخت می دانند. همچنین ممکن است بدون اجازه دریافت کار هایی را انجام دهند که به آن ها مربوط نیست و از همه بدتر در شرایط خطرناکی آن کار ها را انجام دهند. از ویژگی های دیگر این بچه ها داشتن واکنش های شدید احساسی نسبت به شرایطی است که واقعا برای آن شرایط شدید به نظر می رسد.

گاهی اوقات والدین و معلمان متوجه علائم ADHD در بچه ها می شوند؛ ولی برای بچه ها ویژگی هایی همچون آشفتگی، بی قراری، بی حوصلگی و غیر قابل پیش بینی بودن در اغلب موارد عادی است و الزاما نشانه ای از ابتلا به این بیماری نیست.

مهارت های توجه کردن، فعال بودن و کنترل بر خود با رشد بچه ها، آرام آرام پرورش می یابند؛ بچه ها این مهارت ها را با یاری والدین و معلم هایشان یاد می گیرند، ولی در بعضی از بچه ها این مهارت ها بهبود نمی یابند؛ وقتی این شرایط ادامه دار شده و باعث بوجود آمدن مسائل بعدی در مدرسه، خانه و در میان دوستان شوند، ممکن است نشانه ای از بیماری ADHD باشد.

راه های تشخیص ADHD در بچه ها چگونه است؟

اگر گمان می کنید کودک شما به این بیماری مبتلا است، یک وقت دیدار با پزشک کودک خود ترتیب دهید؛ پزشک معاینه های اولیه ای (شامل آنالیز شنوایی و بینایی) را برای اینکه مطمئن گردد مورد دیگری باعث بروز این علائم شده است یا خیر، بر روی کودک شما انجام می دهد و در صورت لزوم شما را به یک روانپزشک یا روانشناس بچه ها ارجاع می دهد. پس از آن پزشک برای تشخیص ADHD از شما سوالاتی در خصوص سلامت فرزندتان، رفتار ها و فعالیت هایی که انجام می دهد خواهد پرسید. آن ها در خصوص چیز هایی که در خصوص کودک شما متوجه شده اند با شما و کودکتان صحبت خواهند کرد؛ همچنین ممکن است از شما بخواهد که چک لیستی در خصوص رفتار کودکتان را پر کنید و نسخه ای از آن را نیز جهت تمیل کردن به معلم فرزندتان بدهید. پس از جمع آوری این اطلاعات، در صورتی که موارد زیر روشن شدند، پزشک بیماری ADHD را برای کودک شما تشخیص خواهد داد:

• حواس پرتی، بیش فعالی یا غیر قابل پیش بینی بودن فراتر از سن کودک شما باشد
• این رفتار ها از زمانی که کودک شما خردسال تر بود ادامه دار بوده باشد
• علائم ADHD باعث تاثیر بر عملکرد او در خانه و مدرسه شده باشد
• آنالیز ها نشان دهد که بیماری یا مشکل دیگری باعث بروز این مسائل نشده است

بسیاری از بچه ها ADHD با یادگیری مشکل داشته و رفتار های تضاد گونه و مسائل اضطرابی دارند. پزشکان معمولا این مسائل را به همراه بیماری ADHD حل می نمایند.

راه های درمان بچه ها ADHD چیست؟

دارو: استفاده از دارو های مختلف تا حد زیادی می توانند این نوع اختلال را کنترل نمایند.

آموزش های مخصوص: بهتر است که این دسته از بچه ها در مدارس یا کلاس های مخصوص به خودشان شرکت نمایند. به عنوان مثال، آموزش در این نوع کلاس ها در فواصل زمانی کوتاه مدت صورت می گیرد، در نتیجه کودک به خاطر عدم توجه اش مضطرب و ناراحت نخواهد شد.

رفتار درمانی شناختی (CBT): ما معمولا بر روی رفتار های بچه ها مبتلا به ADHD تمرکز نموده و اغلب مبحث شناختی درباره چنین بچه های را فراموش می کنیم. در نتیجه بچه های که مبتلا به اضطراب شدید می باشند، با افکار منفی احاطه خواهند شد؛ بنابراین از درمان هایی برای کودک خود استفاده کنیم که به آن ها یاد دهد افکار منفی خود را شناسایی نموده و نحوه روبرو شدن با این افکار را به آن ها آموزش دهد.

در خاتمه، به یاد داشته باشید که این بچه ها به تایید و تصدیق ما احتیاج دارند. مهم نیست که چه رفتار یا کار اشتباهی از آن ها سر می زند، همواره سعی کنید با جملاتی مثبت از آن ها حمایت کنید.

منبع: psychologytoday.com