گلچینی از زیباترین اشعار شیخ بهایی - سفر به روسیه

با ما همراه باشید و با تور چین ارزان از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

بهاءالدین محمد بن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی 26 ذیحجه 953 هجری قمری در بعلبک به جهان آمد. او حکیم، فقیه، عارف، منجم، ریاضیدان، شاعر، ادیب، مورخ و دانشمند نامدار قرن دهم و یازدهم هجری بود که از 53 سالگی تا آخر عمر سِمت شیخ الاسلامی دربار شاه عباس صفوی را برعهده داشت. با گلچینی از بهترین و معروفترین اشعار شیخ بهایی همراه ما باشید.

گلچینی از زیباترین اشعار شیخ بهایی

گر نبود خنگ مطلا لگام

زد بتوان بر قدم خویش گام

ور نبود مشربه از زر ناب

با دو کف دست، توان خورد آب

ور نبود بر سر خوان، آن و این

هم بتوان ساخت به نان جوین

ور نبود جامه اطلس تو را

دلق کهن، ساتر تن بس تو را

شانه عاج ار نبود بهر ریش

شانه توان کرد به انگشت خویش

جمله که بینی، همه دارد عوض

در عوضش، گشته میسر غرض

آنچه ندارد عوض، ای هوشیار

عمر عزیزیست، غنیمت شمار

~*~*~

همه روز روزه رفتن، همه شب نماز کردن

همه ساله حج نمودن، سفر حجاز کردن

ز مدینه تا به مکه، به برهنه پای رفتن

دو لب از برای لبیک، به وظیفه بازکردن

به معابد و مساجد، همه اعتکاف جستن

ز مناهی و ملاهی، همه احتراز کردن

شب آدینه ها نخفتن، به خدای راز گفتن

ز وجود بی احتیاجش، طلب احتیاج کردن

به خدا قسم که آن را، ثمر آن قدر نباشد

که به روی ناامیدی در بسته بازکردن

~*~*~

آتش به جانم افکند، شوق لقای دلدار

از دست رفت صبرم، ای ناقه! پای بردار

ای ساربان! خدا را، پیوسته متصل ساز

ایوار را به شبگیر، شبگیر را به ایوار

در کیش عشقبازان، راحت روا نباشد

ای دیده! اشک می ریز، ای سینه! باش افگار

هر سنگ و خار این راه، سنجاب دان و قاقم

راه زیارت است این، نه راه گشت بازار

با زائران محرم، شرط است آنکه باشد

غسل زیارت ما، از اشک چشم خونبار

ما عاشقان مستیم، سر را ز پا ندانیم

این نکته ها بگیرید، بر مردمان هشیار

در راه عشق اگر سر، بر جای پا نهادیم

بر ما مگیر نکته، ما را ز دست مگذار

در فال ما نیاید جز عاشقی و مستی

در کار ما بهائی کرد استخاره صد بار

~*~*~

یک گل ز باغ دوست، کسی بو نمی کند

تا هرچه غیر اوست، به یک سو نمی کند

روشن نمی گردد ز رمد، چشم سالکی

تا از غبار میکده، دارو نمی کند

گفتم: ز شیخ صومعه، کارم گردد درست

گفتند: او به دردکشان خو نمی کند

گفتم: روم به میکده، گفتند: پیر ما

خوش می کشد پیاله و خوش بو نمی کند

رفتم به سوی مدرسه، پیری به طنز گفت:

تب را کسی علاج، به طنزو نمی کند

آن را که پیر عشق، به ماهی کند تمام

در صد هزار سال، ارسطو نمی کند

کرد اکتفا به دنیی دون خواجه، کاین عروس

هیچ اکتفا، به شوهری او نمی کند

آن کو نوید آیه لا تقنطوا شنید

گوشی به حرف واعظ پرگو نمی کند

زرق و ریاست زهد بهائی، وگرنه او

کاری کند که کافر هندو نمی کند

~*~*~

ای خاک درت سرمه ارباب بصارت

در تأدیت مدح تو خم، پشت عبارت

گرد قدم زائرت، از غایت رفعت

بر فرق فریدون ننشیند ز حقارت

در روضه تو خیل ملایک، ز مهابت

گویند به هم مطلب خود را به اشارت

هر صبح که روح القدس آید به طوافت

در چشمه خورشید کند غسل زیارت

در حشر، به فریاد بهائی برس از لطف

کز عمر، نشد حاصل او غیر خسارت

← گلچینی از اشعار شیخ بهایی →

مخمس؛ تا کی به تمنای وصال تو یگانه

تا کی به تمنای وصال تو یگانه

اشکم گردد از هر مژه چون سیل روانه

خواهد به سر آید، شب هجران تو یا نه؟

ای تیر غمت را دل عشاق نشانه

جمعی به تو مشغول و تو غایب ز میانه

رفتم به در صومعه عابد و زاهد

دیدم همه را پیش رخت راکع و ساجد

در میکده رهبانم و در صومعه عابد

گه معتکف دیرم و گه ساکن مسجد

یعنی که تو را می طلبم خانه به خانه

روزی که برفتند حریفان پی هر کار

زاهد سوی مسجد شد و من جانب خمار

من یار طلب کردم و او جلوه گه یار

حاجی به ره کعبه و من طالب ملاقات

او خانه همی جوید و من صاحب خانه

هر در که زنم صاحب آن خانه تویی تو

هر جا که روم پرتو کاشانه تویی تو

در میکده و دیر که جانانه تویی تو

مقصود من از کعبه و بتخانه تویی تو

مقصود تویی کعبه و بتخانه بهانه

بلبل به چمن زان گل رخسار نشان دید

پروانه در آتش شد و اسرار عیان دید

عارف صفت روی تو در پیر و جوان دید

یعنی همه جا عکس رخ یار توان دید

دیوانه منم من که روم خانه به خانه

عاقل به قوانین خرد راه تو پوید

دیوانه برون از همه آیین تو جوید

تا غنچه بشکفته این باغ که بوید

هر کس به زبانی صفت حمد تو گوید

بلبل به غزلخوانی و قمری به ترانه

بیچاره بهائی که دلش زار غم توست

هر چند که عاصی است ز خیل خدم توست

امید وی از عاطفت دم به دم توست

تقصیر خیالی به امید کرم توست

یعنی که گنه را به از این نیست بهانه

← گلچینی از اشعار شیخ بهایی →

گزیده ای از رباعیات و اشعار شیخ بهایی

دل جور تو، ای مهر گسل، می خواهد

خود را به غم تو متصل می خواهد

می خواست دلت که بی دل و دین باشم

باز آی، چنان شدم که دل می خواهد

~*~*~

در مزرع طاعتم، گیاهی بنماند

در دست به جز ناله و آهی بنماند

تا خرمن عمر بود، در خواب بدم

بیدار کنون شدم که کاهی بنماند

~*~*~

ای عاشق خام، از خدا دوری تو

ما با تو چه کوشیم؟ که معذوری تو

تو طاعت حق کنی به امید بهشت

رو رو! تو نه عاشقی، که مزدوری تو

~*~*~

بر درگه دوست، هر که صادق برود

تا حشر ز خاطرش علائق برود

صد ساله نماز عابد صومعه دار

قربان سر احتیاج عاشق برود

~*~*~

اقتصادی که ز تو کس نستاند، علم است

حرزی که تو را به حق رساند، علم است

جز علم طلب مکن تو اندر عالم

چیزی که تو را ز غم رهاند، علم است

~*~*~

فردا که محققان هر فن طلبند

حسن عمل از شیخ و برهمن طلبند

از آنچه دروده ای، جوی نستانند

وز آنچه نکشته ای، به خرمن طلبند

~*~*~

در میکده دوش، زاهدی دیدم مست

تسبیح به گردن و صراحی در دست

گفتم: ز چه در میکده جا کردی؟ گفت:

از میکده هم به سوی حق راهی هست

کلام آخر

علامه شیخ بهایی در حدود 95 کتاب و رساله از او در سیاست، حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی و هنر و فیزیک بر جای مانده است. از آثار او می توان به کشکول، دیوان غزلیات، جامع عباسی (در فقه)، خلاصه الحساب، تشریح الافلاک و دو مثنوی معروف نان و حلوا و شیر و شکر اشاره نمود. ویژگی مشترک اشعار شیخ بهایی میل شدید به زهد و تصوف و عرفان است. شیخ بهایی 12 شوال 1030 هجری قمری در اصفهان درگذشت و بنابر وصیت خودش پیکر او را به مشهد بردند و در کنار آرامگاه امام علی بن موسی الرضا (ع) به خاک سپردند.

از اینکه با گلچینی از زیباترین اشعار شیخ بهایی همراه ما بودید بسیار سپاسگزاریم. نظر شما در رابطه با سبک اشعار شیخ بهایی چیست؟ چنانچه نظر و پیشنهادی در این رابطه دارید می توانید به وسیله همه صفحه با دیگران به اشتراک گذارید.